Tropem polskich jaskiń 2

Jaskinia Głęboka – długość 170 m i głębokość 12,5 m. Nad wejściem do jaskini wznoszą się wapienne skały zwane Kruczymi Skałami i Dwoistą Basztą. Jaskinia znajduje się w obrębie utworzonego w 1957 r. rezerwatu przyrody Góra Zborów. Obszar jaskini to najbardziej zdewastowany rejon tego rezerwatu.

Prace górnicze spowodowały zmianę warunków mikroklimatycznych jaskini. Wskutek wybicia dodatkowych otworów i przecięcia głównego ciągu jaskini, jej prawie stała temperatura i duża wilgotność stały się dynamicznie zmienne w zależności od warunków zewnętrznych. Źle wpływa to na hibernujące w jaskini nietoperze i inne organizmy. Aby przywrócić stały mikroklimat jaskini zamurowano dwa otwory w dnie jaskini. Obecnie z powrotem odtwarza się stały mikroklimat. Nawet w najcieplejszych porach roku temperatura w jaskini nie przekracza 8 °C

Jest to jedyna jaskinia w północnej części Jury Krakowsko-Częstochowskiej udostępniona do turystycznego zwiedzania. Zwiedzanie jaskini z przewodnikiem. Bilety wstępu do jaskini i do rezerwatu sprzedaje kasa w Centrum Dziedzictwa Kulturowego w Podlesicach przy parkingu obok drogi nr 792 z Podlesic do Kotowic.

Jaskinia Malinowska – powstała w tzw. zlepieńcach z Malinowskiej Skały i piaskowcach górnych warstw godulskich. Otwór wejściowy (2,5 m x 0,6 m) stanowi duża szczelina (głębokości około 10 m) rozwinięta na kierunku NW-SE. Pionowe odcinki szczeliny były zabezpieczone metalowymi drabinami, które zastąpiły ustawiane tu niegdyś ostrewki i drabiny drewniane.

Obecnie jednak brak jest co najmniej części drabinek. Zejście do jaskini było w przeszłości dość trudne, raczej dla zaawansowanych turystów. Na pierwszą półkę skalną prowadziła metalowa drabinka oparta o skałę (nie przymocowana). Dalsze wymagało użycia sprzętu alpinistycznego. Zwiedzanie głównych partii jaskini – bez trudności. Możliwości pobłądzenia niewielkie. Aktualnie brak informacji o możliwych innych zagrożeniach. Niezbędna latarka i okrycie przeciwdeszczowe. Główny ciąg jest licznie odwiedzany przez turystów.

8 czerwca 2019 jaskinia została oficjalnie udostępniona do publicznego zwiedzania po zamontowaniu bezpiecznego systemu zejścia. Projekt, wykonanie i montaż drabin i pochwytów został zrealizowany przez członków Klubu Alpinistycznego przy Grupie Beskidzkiej GOPR przy wsparciu finansowym Miasta Wisła.

Jaskinia Mroźna –  jaskinia we wschodnim zboczu Doliny Kościeliskiej w Tatrach, w masywie Organów, 120 m ponad dnem doliny. Wejście do jaskini znajduje się na wysokości 1100 m n.p.m., a otwór wyjściowy na wysokości 1112 m n.p.m. Całkowita długość jaskini wynosi 773 m.

Jaskinia jest udostępniona turystycznie od początku maja do końca października. Od 1959 roku jest oświetlana elektrycznie za pomocą agregatu spalinowego jako jedyna z polskich jaskiń tatrzańskich. Także jako jedyna wymaga zakupu biletu wstępu (obecnie bilet normalny kosztuje 5 zł). Zwiedzanie trwa od 20 do 40 minut i rozpoczyna się od sztucznie przebitego w 1953 r.otworu północnego położonego 120 metrów nad dnem Doliny Kościeliskiej (odbywa się więc w kierunku przeciwnym w stosunku do kierunku pierwotnego poznawania jaskini).

Jaskinia Mylna –  położona w Dolinie Kościeliskiej w masywie Raptawickiej Turni, tuż ponad Polaną Pisaną. Nie licząc trzech Okien Pawlikowskiego (z których dwa znajdują się w Obłazowej Jamie) jaskinia ma dwa otwory wejściowe: południowy na wysokości 1098 metrów n.p.m. i północny na wysokości 1084 metrów n.p.m. Łączna długość korytarzy jaskini wynosi 1630 metrów, a deniwelacja 46 metrów.

Do jaskini i przez nią prowadzi szlak czerwony. Dojście ok. 15 min, przejście przez jaskinię ok. 30 min, zejście ok. 10 min. Trasa jest jednokierunkowa. Wyjście znajduje się w innym miejscu, skąd prowadzi ścieżka zejściowa z powrotem do Doliny Kościeliskiej, naprzeciwko Skały Pisanej.

W przypadku uszkodzenia latarki istnieje możliwość pobłądzenia, w przeszłości zdarzało się to wielu turystom. Ze względu na to nie są wskazane samotne wejścia. W lipcu 1945 roku w labiryntach jej podziemnych korytarzy zabłądził i zmarł z wycieńczenia ksiądz pallotyn Józef Szykowski. Jego zwłoki znaleziono dopiero dwa lata później w odległym końcu korytarza, a wydobycie ciała było możliwe po uprzednim jego pocięciu na kawałki.

Jaskinia Obłazkowa – usytuowanie w Dolinie Kościeliskiej w Tatrach Zachodnich. Wraz z Jaskinią Mylną i Jaskinią Raptawicką jest częścią systemu Jaskinie Pawlikowskiego. Znajduje się u podnóża wapiennej turni, zwanej Raptawicką Turnią, po zachodniej stronie doliny, na wysokości 1096 m n.p.m., 130 m nad korytem Kościeliskiego Potoku. Ścieżka prowadząca do niej znajduje się w odległości 4,4 km od Kir, 100 m powyżej Skały Pisanej. Udostępniona jest dla turystów, można ją zwiedzać samodzielnie, bez przewodnika, przez cały rok. Wewnątrz jaskini panuje niska temperatura.

Jaskini Obłazkowej nie należy mylić z Jaskinią Obłazową, znaną z odkryć archeologicznych.

Jaskinia Raptawicka – znajduje się w  Dolinie Kościeliskiej w Tatrach. Wraz z Jaskinią Mylną i Jaskinią Obłazkową jest częścią systemu Jaskinie Pawlikowskiego. Ścieżka prowadząca do niej znajduje się w odległości 4,4 km od Kir, 100 m powyżej Skały Pisanej, w wapiennej turni, zwanej Raptawicką Turnią, po zachodniej stronie doliny. Otwór jaskini, położony na wysokości ok. 180 m powyżej koryta Kościeliskiego Potoku (1146 m n.p.m.), widoczny jest z drogi prowadzącej dnem doliny. Jaskinia udostępniona jest dla turystów, można ją zwiedzać samodzielnie, bez przewodnika. Wewnątrz jaskini panuje niska temperatura.

Górna część jaskini powstała w wyniku zapadnięcia się leżących poniżej komór. Dolna część jaskini ma odmienny charakter. Ściany są gładkie, a w stropie widać kociołki wirowe, świadczące o przepływie wody pod ciśnieniem. Dno jaskini pokryte jest skałami wapiennymi, otoczakami i namuliskiem, w którym znaleziono szczątki zwierząt z okresu plejstocenu. Próby osadów są przechowywane w Muzeum Ziemi w Warszawie

Jaskinia Wierzchowska Górna – znajduje się na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, na zboczu górnej części Doliny Kluczwody w miejscowości Wierzchowie, w odległości ok. 1 km od drogi krajowej nr 94. Jest drugą pod względem długości jaskinią na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. W pobliżu znajduje się Jaskinia Wierzchowska Dolna, znana jako Jaskinia Mamutowa, i Jaskinia Dzika.

Jaskinia Wierzchowska powstała w wapieniach górnojurajskich, stanowi przykład podziemnej formy krasowej. Ma złożony system korytarzy i komór. Posiada trzy otwory wejściowe skierowane na północny zachód.

Korytarze mają łącznie 975 m. Temperatura powietrza ok. 7,8 °C. Hala Wielka Dolna, znajdująca się w tej jaskini, należy do największych na Jurze.